De N274 is een onopvallende autoweg bij de grens van Limburg en Duitsland. Het is een laatste getuige van de bizarre annexaties die Nederland na de oorlog wilde doorvoeren als genoegdoening voor de Duitse bezetting.

Na de bevrijding werd Nederland verteerd door de roep om wraak. Begrijpelijk, maar de vraag was natuurlijk hoe die vorm zou moeten krijgen. Als vergoeding voor de geleden schade én als oplossing voor het bevolkingsprobleem werd er land geëist. Niet alleen door een kleine minderheid, maar ook door de regering en het antidemocratische duo Wilhelmina&Bernhard. En die deden wat betreft radicaliteit en nationalistische waanideeën niet veel onder voor die van de nazi’s of Stalin-en zijn wat recentere navolger…

De plannen waren niet mals: als de hardliners hun zin hadden gekregen was een forse strook Duitsland-inclusief grote steden en een stuk Ruhrgebied in Nederlandse handen gekomen. Oostland: Ons land! Lebensraum im Osten zeg maar, maar dan meteen aan de grens. Wat er met de bewoners moest gebeuren werd in het midden gelaten, maar de ronkende aan de NSB herinnerende retoriek over deportatie, heropvoeding en interneringen leek erop te wijzen dat gedrag van de bezetters hier vooral inspirerend had gewerkt.

De brochure Oostland: ons land. Ooit te koop voor 60 cent. Nu gratis te downloaden onder de link. Het geeft een wat ander beeld van het naoorlogse Nederland. dan we gewend zijn. Dat begint al bij de titel: De term Oostland werd in NSB-kringen gebruikt als ‘Dietse’ vertaling om de Duitse veroveringen in Oost Europa aan te duiden. De inhoud staat bol van nauwelijks verhuld nationaal superioriteitsdenken en latent racisme. Er wordt stevig gehamerd op de historische rechtvaardiging om ‘ons volk’ zijn natuurlijke plaats te laten innemen door onze oosterburen -enkele ‘geschikte’ bevolkingsgroepen uitgezonderd- zonder pardon te verdrijven. Kort gezegd: Make Holland great again. Bij het benoemen van het leed van de de natie speelde het lot van de Joodse landgenoten geen rol. Het Oude testament wel. En de nationaliteit van het uitverkoren volk ligt voor de hand. Een bloemlezing van citaten uit dit werkje aan het eind van dit artikel.

Nederland hoorde weliswaar bij de geallieerden, maar het werd bevrijd en deed dat niet zelf. Omdat de mop van de Muis en de Olifant blijkbaar niet begrepen was, bleef het grootmacht spelen en diende die plannen in 1946 bij doodleuk bij de geallieerden in.  Daar werden ze niet met gejuich ontvangen. Annexatie? Nederland kon zijn eigen kolonie niet eens terug veroveren! Zelfs toen Nederland als eerste natie een VN sanctie ontving en onder druk van de VS zijn koloniale oorlog moest stoppen drong het nog niet goed door dat het eigenlijk zelf afhankelijk was geworden van de nieuwe wereldspelers.

Niet gehinderd door realiteitszin werd er gewoon verder gezeurd. Uiteindelijk werden de geëiste 4980 km2 teruggebracht tot 69 km (8×8 km). In plaats van de eer aan zichzelf te houden namen de Hollanders als bedremmelde kleuters in 1949 genoegen met wat minimale hapjes uit het Duitse grondgebied. Een beschamende geopolitieke handeling die deed denken aan het accepteren van spiegeltjes en kraaltjes voor het afstaan van de eigen zelfstandigheid. Ook de koloniale geschiedenis is (gelukkig) niet zonder ironie.

Een van die annexaties betrof een gebied met de toepasselijke genaamde Selfkant (bekend als het leegste saaiste stukje Duitsland). Dit nieuwe stukje ‘Oosten’ was na het verlies van ‘ons’ Oost-Indië echter geen bevredigend alternatief om de VOC mentaliteit weer te ontketenen. Er viel weinig te koloniseren. Er woonde vrijwel niemand en evenmin waren er bodemschatten aanwezig.

Het Nederlandse regime was dan ook betrekkelijk betekenisloos. We legden geen spoorwegen aan, maar sloten ze. Het station van Süsterseel werd van het spoorwegnet genomen en ligt nog steeds als een manende ruïne in het dorp. Als inofficieel gedenkteken van de Hollandse bezetting. En dat was het dan. Het is nooit tot treinkapingen gekomen, er zijn geen getto’s met voormalige meelopers en na de Nederlandse aftocht ontstond er geen slepende burgeroorlog. Er wordt waarschijnlijk ook nooit excuses aangeboden. Waarom ook. Er gebeurde gewoon niets.

Toch leverde de Selfkant wel iets heel interessants op: een kortere verbinding tussen Schinveld en Koningsbosch. Eindelijk! Niet direct een vitale schakel in de vaderlandse infrastructuur of een afdoende genoegdoening voor vijf jaar bezetting, maar het was tenminste iets.

In 1963 was het uit met de pret en werd het gebied weer bij de BRD gevoegd. Zo werd 3 jaar na het Afrika-jaar ook Duitsland van z’n mini kolonie bevrijd. Maar daarmee verdween natuurlijk ook dat die ene nuttige verworvenheid: de korte verbinding. Eerst Indië, en nu dit… Selfkant verloren-rampspoed geboren!

Dat kón natuurlijk niet. Om dat gevoelige verlies te compenseren werd de N 274 aangelegd. Een stukje autoweg dat de verbinding tussen de twee Limburgse plaatsjes garandeerde.

Die N 274 werd aangelegd over een talud met ongelijkvloerse kruisingen en bruggen zodat er geen verkeer van-en naar Duitsland mogelijk was. Duitsland zónder Duitschers. Toch nog. Een fiere nationale corridor die als een smalle strook Nederlands grondgebied de Selfkant doormidden sneed. De wat ontluisterende maar definitieve versie van ons ‘Oostland’.

Op weg door Oostland.

Die bizarre corridor bleef de enige tastbare herinnering aan het Nederlandse annexatie avontuur. Tot 2002. Toen werd de weg overdragen aan de BRD. Niet uit schaamte maar uit zuinigheid: om onderhoudskosten te besparen.

Met die laatste acte uit de klucht ‘hoe klein land klein kan zijn’ kwam een einde aan de annexatiepolitiek . De weg wordt momenteel verbouwd zodat die een volwaardig deel van het Europese wegennet wordt. Met echte op-en afritten.

En daarmee verdween het smalste stukje Holland. Maar het verhaal blijft bestaan: Holland op zijn smalst.

---

De N 279 is tegenwoordig gecombineerd met de Duitse L 410. De weg wordt uitgebreid met kruispunten en afritten. De onopvallende weg wordt op die manier nog onopvallender. Op sommige plekken zijn echter nog de hekjes en viaducten te zien die hem hermetisch van de boze buitenwereld moesten afschermen. Ik ben benieuwd hoe lang ze nog zichtbaar zijn. Spannend is het allemaal niet, wel bijzonder. De wat afgelegen locatie en de suffe uitstraling maken hem niet direct geschikt voor een familie uitje. Desondanks een aanrader voor ieder die gevoelig is voor de bizarre resultaten van ideologische bevlogenheid. Of als alternatieve route als je een gespreksonderwerp nodig hebt als je met een dominante saaie bijrijder onderweg bent.
Gezien de gunstige excuus-conjunctuur is het misschien is het een leuk idee om de onderstaande citaten op bordjes te plaatsen om zo een spannende toeristische route te openen. Dit gebied kan best wel wat bezoek gebruiken.

---